امروزه اضافه وزن و چاقی به عنوان یک معضل، سلامت نسل بشر را تهدید میکند. چاقی موجب بروز بیماریهایی از جمله ناراحتی های قلبی، افزایش کلسترول خون، بالا رفتن قند خون، خطر ابتلا به سرطان و ... میشود. برای کاهش وزن راههای مختلفی وجود دارد. برخی تمایل دارند تا از راههایی همچون ورزش، پیاده رویی، رژیم های غذایی و ... وزن خود را کاهش دهند. این روشها اگر چه به عنوان مطمئن ترین راههای کاهش وزن عنوان میشوند اما نیازمند صرف وقت زیاد میباشند. به این معنا که برای کاهش وزن از طریق ورزش یا رژیم غذایی باید یک مدت طولانی انتظار کشید و در عین حال سختیها و مشقتهای طی کردن مسیر نیز به آن اضافه میشود. از سوی دیگر هیچ رژیم غذایی و ورزشی برای لاغری موضعی وجود ندارد.
اگر چه بهترین روش برای رسیدن به تناسب اندام، اصلاح سبک زندگی و در پیش گرفتن یک رژیم غذایی مناسب، پرهیز از خوراکیهای پرکالری و چرب و افزایش تحرک روزانه میباشد اما برخی افرادی که از اضافه وزن رنج میبرند، وقت کافی برای لاغر شدن از طریق مسیرهای طبیعی ندارند و یا از توانایی آنها خارج است. به همین دلیل به دنبال روشهای جایگزین هستند. پیکرتراشی یکی از شیوه های جدید علم پزشکی است که در جهت پاسخ به نیاز این دسته از بیماران، شکل گرفته است.
در پیکر تراشی حذف چربی های اضافه ، بدون آسیب رساندن به نقاط حساس بدن از جمله ماهیچه، بافتهای عروقی و عصب مد نظر میباشد از سوی دیگر کاهش سایز بدن هدف اصلی آن میباشد. در این شیوه لاغری ، فرد در مدت کوتاهی به وزن خود دست پیدا میکند. این روش به صورت موضعی انجام میشود بدین معنا که برای افرادی که از چاقی مفرط رنج میبرند، روش مناسبی نیست چرا که تمامی نقاط بدن آنها نیازمند خارج کردن چربی بوده و این کار یک خطر برای سلامتی محسوب میشود . در واقع پیکرتراشی برای هر فرد در یک یا چند ناحیه استفاده میشوند و برای افرادی که از انباشته شدن چربی اضافی در بعضی نقاط بدن مثل غبغب و پهلوها یا رانها و باسن یا شکم ناراضیاند ، کاربرد دارد. افراد چاق باید از روش جراحی چاقی استفاده نمایند.
اگر چه بسیاری پیکر تراشی را معادل لیپوماتیک میدانند، اما باید گفت تمامی روشهای کاهش چربیهای اضافه بدن، زیر مجموعه پیکر تراشی محسوب میشوند. در زیر به بررسی تمامی زیر شاخه های پیکر تراشی میپردازیم.
روش لیپوماتیک
لیپوماتیک یک روش برای خارج نمودن چربیهای اضافه میباشد. در روش لیپوماتیک چربی های اضافه از بدن خارج میشود بدون اینکه به بافت اصلی بدن آسیبی وارد شود. در این روش، جراح نقش اصلی را ایفا میکند و همچون یک مجسمه ساز، پیکرتراشی بیمار را بر عهده میگیرد. یکی از نکاتی که بیماران باید به آن توجه نمایند، بهبود شرایط فعلی میباشد. این در حالی است که انتظارات و توقعات آنها از لیپوماتیک بالا است. از این رو رعایت مواردی همچون ورزش، رژیم غذایی مناسب، خودداری از پرخوری و ... از جمله نکاتی است که پس از عمل باید مد نظر بیماران قرار بگیرد تا از برگشت به حالت قبل جلوگیری شود.
روش لیپوساکشن
لیپوساکشن یا مکش چربیهای مازاد بدن به سه روش دیگر دسته بندی میشود که عبارتند از؛ لیپوساکشن مکانیکی، لیپوساکشن اولتراسونیک و لیپولیز لیزری.
لیپوساکشن مکانیکی یا تورکسی
در این روش ابتدا محل مورد نظر با ترکیبی از سرم نمکی و داروی بیحسی و نیز منقبض کننده عروق، متورم و محل مورد نظر بیحس میشود تا رگهای آن منقبض و باریک گردد. این کار به منظور کاهش صدمات در حین جراحی انجام میشود. سرم نمکی نیز موجب متورم شدن سلولهای چربی و آزاد شدن چربی درون آنها میشود. این چربیها توسط لولههای باریک تراشیده شده و همزمان به داخل دستگاه ساکشن انتقال مییابد. حفظ تعادل مایعات بدن یکی از نکات مهم در زمان پیکرتراشی به وسیله لیپوساکشن میباشد. زمانی که حجم لیپوساکشن افزایش پیدا کند، امکان به هم خوردن تعادل مایعات بدن نیز بیشتر میشود.
لیپوساکشن مکانیکی
این شیوه پیکرتراشی به واسطه بیحسی موضعی صورت میگیرد و در نواحی کوچک از جمله غبغب و یا سینه آقایان که به بیهوشی نیاز ندارند، قابل استفاده میباشد. بعد از اتمام کار، مکانی که در آن عمل صورت گرفته، بین 12 تا 24 ساعت بی حس میماند و به مسکن نیاز ندارد. اگر بیمار بیهوش نشود و در عین حال میزان 5 لیتر چربی ساکشن شود، ممکن است دچار آمبولی شود. یکی از معایب این روش امکان شل و آویزان شدن پوست و تورم محل جراحی میباشد. کاهش سایز بدن تا یکسال پس از جراحی ادامه دارد. در این مدت پوشیدن گنهای مخصوص الزامی است.
لیپوساکشن اولتراسونیک
این روش به لیپوساکشن مکانیکی شباهت زیادی دارد با این تفاوت که برای تراشیدن چربیها از دستگاه اولتراسوند استفاده میشود و هزینه آن به مراتب بیشتر است. روش کار به سهولت انجام میشود. همچنین در این روش به دلیل تورم، استفاده از شکم بند و گنهای مخصوص ضرورت دارد.
لیپوساکشن لیزری یا لیپولیزر
در این روش برای تراشیدن چربیها از نیروی لیزر استفاده میشود و به علت هزینه بالای دستگاه لیزر، قیمت آن نسبت به لیپوساکشن اولتراسونیک گرانتر میباشد. در لیپوساکشن لیزری، تراشیدن چربی با حجم کمتر از CC500 به ساکشن نیاز ندارد و چربیها از طریق کبد و کلیهها دفع میگردد. در صورتی که حجم چربی بیشتر از CC500 باشد، باید به طور همزمان ساکشن چربیها نیز صورت بگیرد.
کاهش درد و کاهش میزان آویختگی و شل بودن پوست از جمله مزایای این روش میباشد. همچنین میزان کبودی پوست پس از عمل تا حدی زیادی کاهش یافته مییابد. برشها کوچک است و میزان انرژی لیزر بر اساس میزان شتاب دست جراح تنظیم میشود.
کرایولیپولیز
در این روش از سرمای شدید برای شکستن سلول های چربی استفاده میشود. در کرایولیپولیز، سلولهای چربی تا حد زیادی تخریب میشوند و سپس سرما موجب فریز شدن آن در مرکز بافت میشود. در نهایت چربیها شکسته و وارد خون میشوند که از راه ادرار از بدن خارج میگردند. در این روش امکان ایجاد عارضههای پوستی از قبیل تاول و قرمزی وجود ندارد. در حالی که روش لیپوساکشن نمی تواند در افراد با بیماریهای قلبی ـ عروقی، کبدی و کلیوی انجام شود، این روش هیچ محدودیتی برای بیماران ندارد.